Hệ thống cân bằng điện tử VSC trên xe Toyota

VSC (Vehicle Stability Control) hay còn gọi với nhiều tên khácnhau như ESP, ESC, VSA, VDC, ASC ... tùy theo mỗi hãng xe nhưng nguyên lý hoạt động thì không khác nhau là mấy. Nicole Nason, lãnh đạo của NHTSA (Ủy ban an toàn giao thông quốc gia Mỹ), đánh giá VSC là một trong những hệ thống an toàn tiến bộ nhất.

Tín hiệu từ các cảm biến gia tốc dọc, gia tốc ngang của thân xe, cảm biến tốc độ các bánh xe … được thu thập để xác định trạng thái chuyển động thực tế. Máy tính so sánh kết quả này với góc quay vô-lăng từ đó đưa ra các lệnh điều khiển phanh, hoặc giảm công suất động cơ, xe nhanh chóng được đưa về trạng thái theo đúng mong muốn của tài xế.

Hệ thống cân bằng điện tử kết hợp chặt chẽ với hệ thống chống bó cứng phanh-ABS cho phép VSC phanh độc lập từng bánh xe riêng rẽ. Bất kỳ xe nào có trang bị câng bằng điện từ thì hệ thống phanh đều trang bị ABS, nhưng một xe có ABS chưa chắc đã có VSC.

Cân bằng điện tử sử dụng mô-đun điều khiển thủy lực tương tự như trên ABS. Nhưng giữa hai hệ thống vẫn có sự khác biệt, trên xe chỉ có ABS, mô-đun điều khiển thủy lực chỉ có chức năng kiểm soát hoặc giảm áp suất dầu phanh tác động lên xi-lanh phanh. Với xe trang bị VSC ngoài hai chức năng trên mô-đun thủy lực còn có thể tăng áp suất dầu vào khu vực cần thiết khi có yêu cầu tạo ra lực phanh chênh lệch giữa các bánh.

Chính bởi yếu tố không thể tách rời đó mà khá nhiều người nhầm lẫn chức năng và nguyên lý làm việc của VSC và ABS. Hệ thống chống bó cứng phanh làm việc khi người lái đạp phanh, bánh xe có nguy cơ bó cứng. Hệ thống kiểm soát trạng thái lại làm việc khi có sự sai khác giữa góc đánh lái và góc quay thân xe. Điều đó có ý nghĩa rằng VSC làm việc tự động hoàn toàn.

Bạn hãy thử tưởng tượng vào một ngày đẹp trời bạn lái xe trên một con đường quen thuộc. Hôm nay, trên mặt đường xuất hiện một đám dầu nhớt lớn. Tưởng chừng như vô hại, bạn ung dung đánh lái vào cua như thường lệ. Bỗng dưng xe đột ngột quay tròn, bánh mất độ bám, lực ly tâm làm chiếc xe bị văng ra, trăm nghìn điều tồi tệ có thể xảy ra sau đó. Một chiếc xe đi ngược chiều xuất hiện, hay phái bên kia của làn đường là vực thẳm…

Nhưng nếu xe mà bạn đi được trang bị hệ thống cân bằng điện tử mọi chuyện sẽ xảy ra theo một hướng khác. Ngay khi thân xe có xu hướng bị quay hoặc văng ra do lực quán tính ly tâm vì lực bám giảm. VSC tự động giảm công suất động cơ và phanh những bánh xe thích hợp. Nhờ đó xe vẫn giữ được chuyển động ổn định.

Tuy nhiên vẫn có những trường hợp hệ thống cân bằng điện tử trở nên bất lực. Đó là khi đường quá trơn, hay lốp bị mòn quá mức hoặc áp suất hơi không đúng theo tiêu chuẩn làm giảm khả năng bám đường.

Mô phỏng hoạt động của VSC

Toyota Hùng Vương